Armenia 'chia tay' trong ấm ức
Một cô gái tên N.N.A. (25 tuổi, ngụ tại Hà Nội) nhận được món quà mỹ phẩm từ người yêu nhân dịp Valentine. Do tin tưởng vào chất lượng sản phẩm, cô đã sử dụng ngay mà không kiểm tra kỹ nguồn gốc. Sau 2 lần bôi, N.A. gặp tình trạng mẩn đỏ nổi khắp cổ, người, lưng, ngứa rát dữ dội. Sau đó, cô gái trẻ đã phải đến cơ sở y tế để thăm khám và được bác sĩ kết luận là bị viêm da dị ứng do tiếp xúc với thành phần kích ứng mạnh trong mỹ phẩm, thông tin báo Tuổi Trẻ ngày 20.2.Theo BS CKI. Nguyễn Ngọc Đức, công tác tại phòng khám Blossom aesthetic clinic và Láng’s clinic ở TP.HCM, bất kỳ một sản phẩm nào, kể cả sản phẩm được thiết kế cho nền da nhạy cảm cũng có khả năng gây dị ứng, kích ứng. Vì vậy việc kiểm tra phản ứng của da với các sản phẩm làm đẹp là một bước nên có trước khi sử dụng lâu dài. Trước khi sử dụng một loại mỹ phẩm mới, Nguyễn Thị Kim Tiền, sinh viên Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM có thói quen kiểm tra sản phẩm ấy trên da tay trước khi sử dụng trực tiếp lên mặt. “Khi sử dụng một loại kem dưỡng da hay kem chống nắng, sữa rửa mặt, thì ngoài việc tìm hiểu kỹ về thành phần của sản phẩm mình còn thận trọng test trên da tay trước thay vì bôi ngay lên mặt. Sau đó, nếu da không có phản ứng gì mình mới yên tâm sử dụng trên mặt”, Tiền cho biết.Tương tự, cũng cẩn trọng mỗi khi sử dụng mỹ phẩm, Huỳnh Lê Phương Nghi (24 tuổi), ngụ tại hẻm 819 Nguyễn Kiệm, Q.Gò Vấp (TP.HCM), chia sẻ: “Khi muốn sử dụng một loại mỹ phẩm nào đó mình sẽ tìm hiểu trước về thành phần, sau đó, tham khảo những đánh giá của người có chuyên môn, người đã từng sử dụng. Mình luôn chọn những loại mỹ phẩm có tên tuổi, thương hiệu phổ biến và mua ở những cửa hàng uy tín”.Nói về cách để kiểm tra mỹ phẩm xem có dị ứng với da của mình hay không, bác sĩ Đức chia sẻ: “Mọi người có thể thử bôi mỹ phẩm ở những vùng da như mặt trong cẳng tay, sau vành tai, viền hàm một lượng nhỏ và theo dõi trong vòng một tuần để đánh giá tính kích ứng ngắn hạn (ngay sau khi bôi) đến dài hạn (vài ngày sau bôi). Sau đó ghi nhận các mức độ phản ứng của da để nhận biết da phản ứng bình thường hay bất thường”.Theo bác sĩ Đức, để hạn chế nguy cơ dị ứng mỹ phẩm thì cần lưu ý các vấn đề sau: “Cần nắm rõ thành phần hoạt chất trong các sản phẩm sử dụng. Tránh sử dụng kem trộn, thuốc rượu vì gây suy yếu hàng rào bảo vệ da. Kiểm tra trên da với những hoạt chất mạnh như retinoids, AHA, BHA… Phục hồi da đủ tốt khi sử dụng các hoạt chất đặc trị mạnh như retinoids, AHA, BHA. Nhận biết các dấu hiệu kích ứng, dị ứng từ sớm để tránh tăng độ nhạy cảm cho da. Ghi nhớ tiền sử các sản phẩm dị ứng, kích ứng. Thăm khám với bác sĩ để được đánh giá chính xác nhất tình trạng da của mình”.Nói về cách xử lý khi bị dị ứng, kích ứng mỹ phẩm, bác sĩ Đức cho biết: “Cần ngưng sử dụng ngay các sản phẩm nghi ngờ gây dị ứng. Làm sạch da nhẹ nhàng bằng nước sạch. Sử dụng các hoạt chất phục hồi giảm kích thích cho da, các hoạt chất kháng viêm. Kháng sinh sẽ cần thiết trong trường hợp bội nhiễm. Tránh nắng kỹ để hạn chế tăng sắc tố sau viêm. Không sờ gãi vì sẽ tăng tình trạng viêm cũng như bội nhiễm”.Những tấm lòng vàng 29.1.2024
Bên cạnh lợi ích về sức khỏe, việc tập luyện thể thao còn giúp trẻ học được những bài học quý giá để thành công trong tương lai. Chính vì vậy, Nestlé MILO luôn hướng đến mục tiêu đồng hành cùng phụ huynh Việt Nam để khuyến khích và truyền cảm hứng cho trẻ em theo đuổi các môn thể thao, nhằm xây dựng một lối sống năng động và khỏe mạnh
Kiến nghị tăng lương hưu 8% từ 1.7
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Dự án điện ảnh tết mang tên Bộ tứ báo thủ do đạo diễn Trấn Thành cầm trịch đã được trình làng tối 18.1. Khai màn thảm đỏ sự kiện chính là sự xuất hiện của các " báo thủ" trong bộ phim: đạo diễn Trấn Thành, nghệ sĩ Lê Giang, diễn viên hài Lê Dương Bảo Lâm, diễn viên Uyển Ân, Quốc Anh, Hoa hậu Kỳ Duyên, Tiểu Vy. Tiếp đó, các ca sĩ của Anh trai say hi đã cùng làm “náo loạn” thảm đỏ, khiến khán giả không ngừng phấn khích và cổ vũ cuồng nhiệt. Cùng với đó là nhiều nghệ sĩ đình đám như NSND Kim Xuân, NSND Việt Anh, Quyền Linh, Ốc Thanh Vân, Lệ Quyên, Hari Won, vợ chồng Đông Nhi - Ông Cao Thắng, diễn viên Kaity Nguyễn, Tuấn Trần, Phương Anh Đào, Sam, Thuý Ngân, Võ Cảnh, Diệu Nhi... đã có mặt để chia sẻ niềm vui và gửi lời chúc mừng đến gia đình Bộ tứ báo thủ.
Barcelona đạt thỏa thuận mua Raphinha từ Leeds, bán Frenkie de Jong cho M.U?
Dan Gordon, giáo sư về sinh lý học tim mạch tại Đại học Anglia Ruskin (Anh), nói với tờ Daily Mail rằng tập luyện cường độ cao đã bộc lộ nhược điểm khi nó tỏ ra khá khó khăn để khởi đầu, tỷ lệ bỏ cuộc cao. Thay vì vậy, các bài tập chậm hơn, ít gắng sức hơn đang được ưa chuộng và cũng có những lợi ích nhất định.Theo đó, chạy bộ chậm hơn và thường xuyên có thể giúp tim khỏe hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và hỗ trợ hệ thống miễn dịch cũng như thể lực tổng thể tốt hơn nhiều so với chạy hết tốc lực. Điều này cũng diễn ra tương tự ở các bài tập đạp xe, chèo thuyền, bơi lội.Trao đổi với Daily Mail, giáo sư Dan Gordon dẫn thêm một nghiên cứu của Đan Mạch được công bố vào năm 2015, cho thấy những người chạy bộ chậm và vừa phải có tỷ lệ tử vong thấp nhất vì mọi nguyên nhân, trong khi những người chạy bộ gắng sức có tỷ lệ tử vong tương tự như nhóm ít vận động.Chạy chậm lại cũng cải thiện sức bền, do bạn có thể chạy trong thời gian dài hơn, điều này làm tăng sản xuất tế bào hồng cầu, nghĩa là máu có thể mang nhiều oxy hơn. Ngoài ra, việc chạy vừa phải còn giúp phát triển cơ tim và tăng kích thước các buồng tim để có thể chứa nhiều máu hơn trong mỗi lần bơm.Theo tiến sĩ Lindsy Kass, một nhà sinh lý học về thể dục tại Đại học Hertfordshire (Anh), khi vận động ở mức vừa phải khoảng 60-70% nhịp tim tối đa sẽ khiến cơ thể sử dụng chất béo dự trữ làm nhiên liệu, thay vì carbohydrate như khi luyện tập cường độ cao hơn.Tiến sĩ Lindsy Kass cũng chia sẻ quan điểm về việc hầu hết các vận động viên ưu tú dành tới 80% thời gian để luyện tập vừa phải. Điều này được lý giải là giúp giảm căng thẳng cho cơ thể, tránh bị nhiễm trùng hoặc chấn thương."Khi bắt đầu tập thể dục cường độ cao, chúng ta cần nhiều thời gian hơn để phục hồi (khoảng 48 đến 72 giờ sau đó), và trong thời gian phục hồi đó, bạn bị ức chế miễn dịch", giáo sư Dan Gordon cho hay.Như vậy, nếu chúng ta tập thể dục cường độ vừa phải thì chúng ta sẽ phát triển phản ứng miễn dịch tốt hơn và giảm khả năng mắc bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng khuyên rằng "vấn đề không phải ở tốc độ mà là mức độ nỗ lực mà bạn cảm thấy". Chúng ta cũng không nên vận động quá chậm, vì dễ ảnh hưởng đến hiệu quả đạt được.
